Án gian thờ là một trong những mẫu bàn thờ có chạm khắc họa tiết khá cầu kỳ, tinh tế và được sơn son thếp vàng. Án gian thờ là nơi để các thế hệ sau tưởng nhớ về cội nguồn, thế giới thu nhỏ của người đã khuất, đây cũng là nơi để các con các cháu thể hiện lòng thành kính sâu sắc tới tổ tiên, ông bà của mình. Án gian thờ thường dùng cho không gian thờ gia tiên, nhà thờ, đình chùa.
Án gian thờ cao hơn một chút, có thiết kế tương tự nhưng hoa văn nhiều hơn và thường sẽ không chạm khắc trực tiếp trên bốn chân, các họa tiết tập trung tại vị trí viền, xung quanh đế thờ. Các họa tiết được chạm khắc khá đơn giản, không nhiều phức tạp, các linh vật sử dụng chính là rồng và chỉ có biểu tượng đầu rồng ở giữa hai chân bàn phía trước.
Án gian thờ ( hay bàn thờ án gian)là sản phẩm thuộc về tâm linh cũng như văn hóa người Việt nên Đồ thờ Sơn Đồng luôn chú trọng trong quy trình tạo ra sản phẩm. Từ chất liệu gỗ cùng với kỹ thuật, chạm trổ đều được chọn lựa và thực hiện thật khéo léo, tỉ mỉ nhất để thổi hồn vào sản phẩm bản sắc dân tộc Việt.
Bàn thờ có nhiều loại, nhiều dạng và được gọi tên khác nhau như:
- Bàn án gian thờ
- Bàn thờ hương án
- Tủ thờ
- Bàn thờ ô xa
- Bàn thờ chấp tải
Như vậy, án gian thờ hay là hương án thờ là một cách nói khác của bàn thờ. Khi nhắc tới bàn án gian thờ, người ta nghĩ ngay tới những mẫu bàn thờ đẹp có thiết kế tỉ mỉ, chỉnh chu và cầu kỳ hơn các loại bàn thờ thường thấy. Bàn án gian thờ hay bàn thờ hương án được chạm triện rất đẹp mắt và vô cùng tinh xảo từ những họa tiết cách điệu như đầu rồng, chân quỳ, tứ linh, hoa đào, hoa mai,… Mỗi bàn án gian thờ lại mang một ý nghĩa riêng vì vậy bàn án gian thờ thường được đặt chế tác riêng và đóng mới theo từng yêu cầu của người mua và ít mẫu đóng sẵn như các loại bàn thờ chung cư, bàn thờ cỡ nhỏ.
Ngoài ra, khi gọi là bàn án gian thờ thì mẫu bàn thờ đó thường được sơn son thếp vàng, thếp bạc thay cho việc sơn phủ vecni thông thường. Án gian được sơn son thếp vàng, thếp bạc vừa lộng lẫy vừa hoành tráng, vừa tạo được cái đẹp trong văn hóa thờ cúng tâm linh.
Yếu tố làm lên một bộ bàn thờ án gian gỗ đẹp
Về chất liệu gỗ: chất liệu gỗ được đặt lên hàng đầu, gỗ không được dập nứt, rác của gỗ được nằm trong thành phần gỗ. Điều này đòi hỏi công đoạn đầu tiên người soạn gỗ phải thật cẩn thận, tỉ mỉ và tính toán sao cho hợp lý. Không nên tiếc rẻ một chút gỗ mà ảnh hưởng tới cả một sản phẩm sau này. Thường là những sản phẩm gỗ mới nên khi xẻ gỗ cũng phải để gỗ thật khô ráo, kiệt gỗ rồi mới đi vào công đoạn thi công. Như thế những bộ bàn thờ gỗ sau thời gian sử dụng lâu vẫn không bị ảnh hưởng nhiều do thời tiết khắc nghiệt dẫn đến co ngót quá nhiều dẫn đến nứt nẻ cong vênh.
Về kỹ thuật: Công đoạn này đòi hỏi người nghệ nhân thợ có tay nghề cao, tâm huyết với nghề. Khi gỗ được tương đối khô thì bổ mộng vào én sẽ không bị co ngót, ảnh hưởng tới những đường cưa mộng sắc nét sau này. Đến phần chạm miêu tả cảnh trên án gian thờ là phần quan trọng nhất đòi hỏi phải thật tỷ mỷ, chau chuất. Tạo cho người khác khi nhìn vào tác phẩm phải có hồn ở những đường nét tự nhiên.
Án gian thờ ngày càng được nhiều khách hàng lựa chọn sử dụng bởi không chỉ về vẻ đẹp trong cách thiết kế của nó và thể hiện sự trang trọng, lịch sự, tôn nghiêm và ý nghĩa cùng mong muốn của những người còn sống.